Bir hukuk terimi olan veraset ilamı, mahkeme ya da noter aracılığı ile temin edilen ve vefat eden bir kişinin kalıtçısı olduğunu ispat eden bir belge olarak tanımlanmaktadır. Medeni Kanun’da “Mirasçılık Belgesi” şeklinde tabir edilen veraset ilamı, ölen kişinin ardından, sahip olduğu gayrimenkul ya da mirasının kimler arasında pay edileceğini ortaya koymaktadır.
Veraset ilamını çıkarabilmenin iki yöntemi mevcut bulunmaktadır. Bunlardan ilki, bölgenin Sulh Hukuk Mahkemesine veraset ilamı başvurusunda bulunmaktır. Vefat eden kişinin mirasçıları, Sulh Hukuk Mahkemesine veraset ilamı dilekçesini teslim ederek mahkeme açabilmekte ve bu belgeyi bu şekilde temin edebilmektedir. Diğer yöntem ise notere veraset ilamı başvurusunda bulunmaktır. Noter aracılığı ile veraset ilamının alınabilmesi için başvuruda bulunan kişinin vefat eden kişi ile arasında soy bağının bulunması gerekmektedir. Mirasçılar arasında yabancılık durumunun mevcut bulunması halinde, veraset ilamı yalnızca Sulh Mahkemesinden çıkarılabilmektedir. Örneğin; mirasçılardan birinin yurt dışında yaşaması ve Türk vatandaşı olmaması halinde veraset ilamı için Sulh Hukuk Mahkemesine müracaat etmesi gerekmektedir.
Veraset ilamında kimlerin mirasta ne kadar pay hakkına sahip olduğu açık bir şekilde belirtilmektedir. Bu durumda mirasçılar vefat eden kişinin taşınır ya da taşınmaz malları ve alacaklarında ilamda belirtilen oran kadar hak sahibi olabilmektedir.
Veraset İlamı Çıktıktan Sonra Yapılacak İşlemler
Veraset ilamı çıktıktan sonra ya reddi miras ya da veraset ve intikal vergisi beyanında bulunulması gerekmektedir. Örneğin; vefat eden kişiden mirasçılarına kalan mirasın taşınmaz mal olması halinde, mirasçılar ilk olarak tapuya müracaat ederek gerekli işlemleri gerçekleştirmektedir. Sonrasında ise kişi veraset ve intikal yolu ile kendisine kalan bu taşınmaz mal için bağlı bulunduğu belediyeye müracaat ederek emlak beyanında bulunmaktadır. Aksi takdirde vergi cezası ile karşı karşıya kalabilmektedir.
Veraset İlamı Çıktıktan Sonra Reddi Miras
Veraset ilamının çıkarılmasının ardından yapılabilecek olan bir diğer işlem ise reddi mirastır. Örneğin; vefat eden kişiden mirasçılarına borç kalması durumunda, mirasçılar sahip oldukları yasal hak doğrultusunda reddi miras yapabilmektedir. Bu gibi durumlarda veraset İlamı çıktıktan sonra reddi miras 3 ay içerisinde gerçekleştirilebilmektedir. Bu süre zarfı içerisinde reddi miras yapılmadığı takdirde, mirasçılar mirası kabul etmiş sayılmaktadır.
