Tapu şerhi, bir taşınmaz malın sahibinin çeşitli nedenlerden dolayı mülkiyet hakkını kısıtlayabilmek adına tapu kütüğüne uyarıcı niteliğinde düşülen not olarak karşımıza çıkmaktadır. Herhangi bir taşınmaz mal için getirilen tapu şerhinin süresi 5 yıl olmakla beraber, o taşınmazın sahibi 5 yıl boyunca mülkünü satamamakta ve haklarında da kısıtlanmaktadır. Kişilerin taşınmaz mal sahibine bu gibi bir kısıtlama getirebilmesi için, Tapu Müdürlüğüne müracaat ederek tapu şerh harcını da ödemiş olması gerekmektedir.
Tapu Şerh Türleri Nelerdir?
Taşınmaz mal için getirilen bu tapu şerhi, nedenlerine göre çeşitlilik gösterebilmektedir. Bu doğrultuda tapu şerh türleri; satış vaadi şerhi, birleştirme, ayırma, intifa hakkı, şufa hakkı, iştira hakkı, vefa (geri alım) hakkı, geçit hakkı, sükna (oturma) hakkı, ipotek, haciz, satışa şerh hakkı, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve davalıdır şerhidir. Tüm bunlar tapu şerh türleri olmakla beraber, kısıtlama olarak da bilinmektedir.
Taşınmaz mal satın almak isteyen vatandaşlar için uyarıcı niteliğinde olan bu tarpu şerhinin vatandaşlar tarafından daha önceden araştırılması gerekmektedir. Bu doğrultuda Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan tapu şerh sorgulama kanalının kullanılarak tapu üzerinde herhangi bir kısıtlama olup olmadığını öğrenmek alıcının yararına olacaktır.
Tapuya Şerhi Koyma Şartları Nelerdir?
Taşınmaz mal sahiplerinin mülkiyet hakkı üzerinde kısıtlama getirebilmek için elbette ki bazı şartların yerinde olması gerekmektedir. Tapuya şerh koyma şartları örneğin; kira sözleşmesinin tapuya şerhi halinde diğer hak sahiplerinin onay vermesine gerek görülmemektedir. Bunun ile beraber iştira hakkında tapu siciline şerh getirilebilmesi için malikin ya da yetki verilmesi halinde hak sahibinin talep etmesi gerekmektedir. Vefa hakkı sözleşmesinde ise tapu kütüğüne ibrazı ile malikin talebi ya da yetki verilmesi halinde hak sahibinin talep etmesi gerekmektedir. Öte yandan tapuya şerh koyabilmesi için kişilerin dilekçe ile müracaat etmesi ve gerekli olan tapu harcını ödemesi gerekmektedir.
Tapuya Şerh Kimler Koyabilir?
Tapu şerhi türüne göre tapuya şerh koyabilecek olan kişiler değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin; evlilik sonrasında sahip olunan konut için eşlerden birinin Tapu Müdürlüğünde tapu şerh harcını ödeyip dilekçesini sunarak şerh koyabilmesi mümkündür. Kira sözleşmesi şerhinde ise, ev sahibi kiracısı için şerh koyabilmektedir. Yine taşınmaz malın alım – satım işlemlerinde satıcı tarafından borcun tümünün ödenmesini garanti altına alabilmek adına taşınmazın yeni sahibine şerh koyabilmektedir. Kısacası bir taşınmaz mal ile ilgili olan ve şerh için tapu harcını ödeyen herkes, haklarının yararı adına şerh koyabilmektedir.
