Prefabrik sistemler, kullanım alanlarına göre geçici veya kalıcı sistemler şeklinde imal edilebilmektedirler. Bu durum prefabrik yapıların yerleştirildikleri bölgeden kaldırılması veya sabit bir şekilde orada kalması ile alakalıdır. Yemekhaneler, barakalar ve yatakhaneler gibi yapılar genellikle belirli zamanlarda kullanılan ve geçici yapılar arasındadır. Bu yapıların imalatında çelik veya ahşap malzemeler kullanılmaktadır. Kalıcı prefabrik yapıların imalatında genellikle betonarme prefabrik yapı şeklinde imal edilmektedir. Bu yapılar ev, okul, spor salonları gibi farklı kullanım amacına sahip ve inşa edildiği alanda devamlı kalacak yapılardır. Prefabrik yapıların imalatında kullanılan bazı yapı elemanları bulunmaktadır. Bu yapı elemanları, prefabrik yapının temelini oluştururken aynı zamanda dayanıklılığı da sağlamaktadır.
Prefabrik Yapı Ürünleri
Prefabrik yapıların üretimleri esnasında birçok farklı yapı ürünü kullanılmaktadır. Bu ürünler şu şekilde sıralanabilir;
- Köşe direği, H direk, bölme U profil gibi bağlantıyı sağlamak için kullanılan elemanlar.
- Çatı makası olarak kullanılan elemanlar.
- Çelik kapı pano, saç kapılı pano, duble saç kapılı pano, prefabrik iç kapılı pano, alüminyum kapılı pano, çift amüminyum panel kapı gibi birçok farklı çeşide sahip kapı panelleri.
- Farklı şekillerde duvar panelleri olarak kullanılan, press panel duvar, çizgili betopan strafor betopan, betopan karkas strafor, çizgili betopan karkas betopan, çizgili betopan mineral yün betopan gibi duvar panelleri.
Prefabrik Yapılarda Kullanılan Yapı Elemanları
Prefabrik yapı elemanları, çubuk elemanlar, düzlem elemanlar ve kabuk elemanlar olarak 3 gruptan oluşmaktadır. Herbir yapı elemanı grubu da kendi içinde çeşitlenmektedir.
Çubuk elemanlar, bir boyutu diğer iki boyutuna göre çok daha büyük olan yapı elemanlarıdır. Prefabrik yapılarda kullanılan kirişler, aşıklar ve kolonlar çubuk elemanlar içinde yer almaktadır.
- Kiriş elemanları, yapılarda, deprem ve rüzgar gibi dış etkenlere karşı dayanıklılığı sağlayan çubuk elemanlardandır. Birleşimleri mafsallı veya rijit olarak imal edilebilmektedir. Kiriş elemanları, prefabrik yapının mevcut durumuna göre birçok farklı şekilde ve boyutta imal edilebilmektedirler. Seçilen statik sistem, ön germe gerektirip gerektirmediği, imalat yeri ve şekli, kiriş üzerindeki diğer yapı elemanları ve bunları durumu gibi birçok faktör kirişlerin kesit ve biçimlerini etkileyen faktörler arasındadır.
- Kolon elemanları ise prefabrik yapıların imalatında kullanılan diğer yapı elemanlarından gelen yatay ve dikey yüklerin temele aktarılmasını sağlayan çubuk elemanlardandır. Kolonlar genel olarak dikdörtgen şeklinde imal edilmektedirler. Farklı mimarı durumlarına göre T,L ve H şeklinde de imal edilebilmektedirler.
Düzlem elemanlar, çubuk elemanların tam tersine, bir boyutu diğer iki boyutundan çok daha küçük olan elemanlardır. Bu yapı elemanları, düzleme paralel şekilde gelen yükleri taşımaktadırlar. Bu yapı elemanları duvarlar ve döşemeler şeklinde ikiye ayrılmaktadır.
- Döşemeler, prefabrik yapılarda kolon ve kirişlere ek ikincil bir taşıyıcı sistem elemanı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bu yapı elemanları, yapılardaki katları birbirinden ayırmaktadır. Böylece farklı yaşam alanlarının oluşmasına imkan tanımaktadır. Gelen yükleri kolonlara ve diğer taşıyıcı elemanlara aktaran döşemeler oldukça önemli yapı elemanlarıdır. Prefabrik sistemler için kullanılan döşeme elemanları, T, çift T, U şeklinde olabilmektedir. Ayrıca boşluklu, düz, filigran gibi farklı şekillerde de kullanılabilmektedir.
- Duvarlar, prefabrik yapıların cephelerini kapatan yapı elemanlarıdır. Deprem, rüzgar ve diğer dış etkilere karşı, yapının her iki yönde de rijitlenmesini sağlayan bu yapı elemanları, ayrıca düşey yüklere karşı da dayanım sağlamaktadır. Bu yapı elemanları, taşıyıcı duvarlar, rijitlik duvarlar ve taşıyıcı olmayan duvarlar olarak ayrılmaktadırlar.
Kabuk elemanlar ise, bir boyutu diğer iki boyutuna göre oldukça küçük olan, eğrisel şekilde yapı elemanlarıdır. Bu yapı elemanları, üzerlerine gelen yükleri, yapıları itibari ile yüzey boyunca aktarmaktadırlar. Bu sayede taşıma görevi görmektedirler.
