Türkiye’de en başta Anayasa gelmek üzere birçok yasa özel mülkiyet esasını benimseyerek düzenlenmiştir. Özel bir mülkiyet, mülkiyet hakkının dokunulmazlık hakkını da beraberinde getirir.
Fakat ne yazık ki özel mülkiyet hakkının bir ülkenin yasasında benimsenmiş olması, o mülkiyete müdahale edilmenin tamamen ortadan kaldırılmasında yeterli olmuyor. Bazen kamu yararı gibi durumlar için arazi, arsa, işyeri, bahçe ve konut niteliğinde olan taşınmaz mallar kamulaştırılabiliyor.
Bu aşamada devlet, söz konusu olan taşınmaz malın kamu yararına kullanılması için vatandaşın mülkiyetine kamulaştırma, kamulaştırmasız el atma, ve imar uygulamaları kapsamında müdahale edebiliyor.
Bir taşınmaz malın, devlete ait olan kurum ve kuruluşlar tarafından kamu yararı ilkesi kapsamı içerisinde el koyma işlemine kamulaştırma adı veriliyor. Kamulaştırma kapsamında taşınmaz malın tamamı alınabileceği gibi yalnızca bir kısmı da alınabiliyor. Gerçekleştirilen bu kamulaştırma işlemi için de özel mülkün sahibine bir bedel ödeniyor.
Alınan Kamulaştırma Kararına ve Yapılan Kamulaştırma İşlemine İtiraz Edilebilir Mi?
Taşınmaz malı kamulaştırılmış olan mülk sahipleri, bu işleme itiraz etmek ve iptal ettirebilmek için idari yargıya başvurup dava açabilirler. Mülk sahipleri tarafından açılan bu dava da amaç, tamamen kamulaştırma işleminin reddedilmesine yöneliktir.
Ayrıca açılan davada yalnızca kamulaştırma işlemine itiraz için değil, bu işlem esnasında ödenen bedel için de itiraz edebilmek mümkündür.
2001 yılında Kamulaştırma Kanunu için gerçekleştirilen düzenlemelerin ardından kamulaştırma işleminin yapan devlet kurumu mahkemeye müracaat ederek kamulaştırmaya konu olan mülkün bedelinin tespit edilebilmesi için dava açabilir. Devlet kurumunun açmış olduğu bu davada, gayrimenkulü kamulaştırılan mülk sahibinin davayı takip etmesi ve gayrimenkulün değerinin tespit edilebilmesi için gerekli olan bilgileri mahkemeye sunması gerekir.
Kısaca özetleyecek olursak kamulaştırma kararının amacı ya da konusu sebebiyle bir dava açılması gerekiyorsa İdari Mahkemeye, tapu tescili ya da iptali için bir dava açılması gerekiyorsa da Adli Yargıya başvuruda bulunulması gerekir.
