Ana hammaddesi kalker ile kil olan ve çakıl, kum, tuğla gibi mineral parçaları yapıştırma görevi gören malzemeye çimento adı verilir.
Çimentonun yapıştırma görevini gerçekleştirebilmesi için mutlaka suya ihtiyaç vardır. Su ile birleşen çimento sert bir bağlayıcıya dönüşür. Kırılmış kalker, kil ve gerekli görüldüğünde demir cevheri ya da kum karıştırılarak öğütülüp incecik kum haline getirilir ve 1400 – 1500° C’li bir fırın içerisinde pişirilir. Elde edilen malzemeye ise klinker adı verilir.
Bu işlemlerin de ardından klinkere biraz alçı taşı eklenerek yeniden öğütülür ve Portland Çimentosu meydana getirilir. Katkılı bir çimento üretimi gerçekleştirilirken, bu iki temel malzeme haricinde çimento çeşidine göre ya da birkaç tanesi bir araya getirilmek üzere yüksek fırın cürufu, uçucu kül, tras, silis dumanı gibi malzemeler de ilave edilir.
Piyasada en çok tercih edilen çimento tipleri Portland Kompoze Çimento, Katkılı Çimento, Sülfata Dayanıklı Çimento, Cüruflu Çimento’dur. Bunların haricinde özel maksatla Beyaz Portland Çimentosu ve başka tipteki çimentolar da kullanılabilir.
Beton için tercih edilen çimento tipleri ve uygunluk değerlendirmesi, TS EN 197 serilerinde belirlenmiştir.
TS EN 197 – 1 standardının çıkması ile beraber özel amaçla kullanılan üç çimento standardının haricindekiler yürürlükten kaldırıldı. Bahsi geçen bu üç standart ise TS 21 (Beyaz Portland Çimentosu), TS 22 (Harç Çimentosu) ve TS 10157 (Sülfatlara Dayanıklı Çimento)’dir.
Yeni TS 197 – 1 standardı, mevcut düzende Türkiye genelinde beton üretirken kullanılabilecek çimento tiplerinden daha fazlasını sağlıyor.
Çimento Tipleri Nelerdir?
TS EN 197 – 1’e göre çimentolar, CEM I’den (Portland Çimentosu), CEM V’e ( Kompoze Çimentosu) kadar 5 temel tipte işaretlendiriliyor. Bahsi geçen bu işaretlendirme ise; ana çimento tipi, Portland Çimento klinkeri oranı, ikinci ana bileşen, standart olarak dayanım sınıfı (mesela; 28 günlük) ve erken dayanım kazanma hızıdır.
