Özel kişilere ait olan taşınmaz malların kamu tüzel kişileri ya da devlet tarafından kamunun yararını gerektiren durumlarda kanun tarafından gösterilen esaslar kapsamında mülkiyetin bedelinin peşin ödenmesi şartı ile zorla elde edilmesi uygulamasına, istimlak uygulaması adı veriliyor. Kamulaştırma uygulaması da hemen hemen aynı anlamı taşıyor. Bu sebeple de istimlak ile kamulaştırma arasındaki fark çok olmuyor.
İstimlak ve Kamulaştırma Arasındaki Fark Nedir?
2942 Sayılı Kanun’a göre idareler tarafından, kanunlar çerçevesinde yapmak ile sorumlu oldukları kamu hizmetlerinin ya da teşebbüslerinin gerçekleştirilebilmesi adına gerekli görülen taşınmaz malları, irtifak haklarını ve kaynaklarını; mülkiyetlerin bedellerinin nakit ya da peşin olacak şekilde ve yahut bunlardan başka eşit taksitlere bölünerek ödemek şartı ile istimlak edilebilir.
Kamu yararı kararı alınırken bir takım yetkili kişilerin onayı alınarak işlem tamamlanır. Örneğin;
Belediye encümenleri ve köy ihtiyar kurulları tarafından alınan karar il merkezlerinde valinin,
- İlçelerde kaymakamın onayı ile,
- Üniversite kurulu tarafından alınan karar rektörün onayı ile,
- Yüksek Öğretim Kurulu tarafından alınan karar Kurul Başkanının onayı ile,
- İllerdeki daimi encümenler,
- İlçe idare kurulları tarafından alınan kararlarda yine valinin onayı ile tamamlanır.
Bunların yanı sıra ayrıca;
- Türkiye Radyo – Televizyon Kurumu yönetim kurulu tarafından alınan kararlar genel müdürün onayı alınmasının,
- Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve Atatürk Kültür Kurumu yönetim kurulu tarafından alınan kararlar Yüksek Kurum Başkanının onayının alınmasının,
- İdare meclisleri, yetkili idare organları ya da Kamu Kurumları yönetim kurulu tarafından alınan kararlar denetime bağlı bulundukları bakanlığın onayının,
- Gerçek kişiler ya da özel hukuk tüzel kişilerinin yararına belediye, köy ya da özel idareler tarafından verilen kararlar da valinin onayının alınmasının ardından tamamlanır.
Bakanlar Kurulu ya da Bakanlıklar tarafından verilen kamu yararı kararı ise onay şartı bulunmamaktadır.
Onayı bulunan imar planına ya da ilgili olan bakanlar tarafından onaylı olan özel plan ve projesine göre gerçekleştirilecek olan kamu hizmetleri için ayrı olarak kamu yararı kararı ve onay alınmasına gerek görülmemektedir. Bu gibi durumlarda yetkili olan icra organı tarafından istimlak ya da kamulaştırma uygulamasına başlanıldığını belirten herhangi bir karar alınması yeterli görülür. Yani İstimlak ve Kamulaştırma Arasındaki Fark bulunmuyor.
