Gayrimenkul sektöründe bir projenin ya da gayrimenkule bağlı olan hak ve yararların belirli bir tarihte değerinin tespit edilebilmesi amacıyla gerçekleştirilmiş olan çalışmalara değerleme, gerçekleştirilen bu çalışmaların neticesinde tespit edilmiş olan kanaate yönelik rakamlara ise değer adı verilir. Gayrimenkulün değerine yönelik bir kanaat oluşturulabilmesi adına kullanılan sistematik prosedüre ise değerleme prosesi adı verilir.
Gayrimenkul Değerleme İşlemi Yapılırken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
Bir gayrimenkulün değerlinin tespit edilmesi esnasında dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunuyor. Öncelikle değerleme işlemi esnasında tüm dünyada uygun ve kabul görülmüş analiz – teknikleri kullanmaya, kullanım – nitelik – yarar – pazar ve gelir şartlarına ve en az hata payı ile raporlanma yapılmasında belirli bir tarihe dayalı olmasına dikkat edilmesi gerekir.
Ayrıca değerleme yapılırken bilgi, birikim ve deneyimlerin harmanlanmasına da dikkat edilmelidir. Gayrimenkulün değerinin tespit edilmesi en yaygın olarak istenilen şey “Net Bugünkü Değer”dir. Bu istek doğrultusunda söz konusu olan gayrimenkulün mülkiyet ya da projenin ilerleyen zamanlarda sağlayacağı yararların bugün mevcut olan değeri hesaplanır veya geçmiş dönemlere ilişkin değerleme çalışmaları gerçekleştirilebilir.
Gayrimenkul Değerini Etkileyen Ekonomik Unsurlar Nelerdir?
Bir gayrimenkulün, rekabet unsuru yani arz – talep unsuru, uyumluluk ya da regrasyon gibi denge unsuru, ikame, artan ve azalan piyasa getirileri, parselasyon, dış etkenler değerini etkileyebilir.
Bunların yanı sıra nadir bulunma, talep edilme, tevhit – birleştirme, kullanışlılık ve satın alma gücü (bir ülkede GSMH arttığı zaman taşınmaz fiyatları da aynı oranda artar) değerini etkileyen ekonomik unsurlar arasında yer alır.
Gayrimenkul Değerlemesine Yönelik Yasal Düzenlemeler Nelerdir?
Sermaye Piyasası Mevzuatı kapsamında Türkiye’de gayrimenkul değerleme üzerine hizmet verecek olan firmaların listeye girmesi, listeden çıkarılması gibi konularda yetkili olan kişiler Sermaye Piyasası Kurulurdur. Bu kurul, söz konusu olan firmaların yöneticilerinin, ortaklarının ve bu firmanın bünyesinde çalışacak olan gayrimenkul değerleme uzmanlarının özelliklerine yönelik esasları düzenlemesinin yanı sıra bu firmaların, faaliyetlerini yürütme esnasında uyması gereken bir takım kuralları da belirler.
Söz konusu olan bu kurulun tek yetkisi, Sermaye Piyasası Mevzuatı kapsamında olup gayrimenkul değerlemesi çerçevesinde hizmet verecek olan firma üzerindedir. Bu kapsam dışarısında yer alan gayrimenkul değerleme firmalarının, kurul tarafından koyulmuş olan kurallara ve düzenlemelere uymak gibi bir zorunluluğu yoktur.
