Amortismanlar genel olarak finans, muhasebe ve gayrimenkul sektörlerinde çokça kullanılan, önemli gelir ya da gider kalemlerinden biridir. Amortisman süresi ile gayrimenkul yatırımının değeriyle alakalıdır.
Sektörlere göre değişen amortisman tabirleri, gayrimenkul için amortismanın süresi (ana maliyeti amorti edene kadar geçen süre), muhasebe de kullanılan tabiri için amortisman gideri (ticari amaçlı kullanılan nesnenin yıpranma payı) olarak nitelendirilir.
Gayrimenkul Değerler İçin Amortismanın Süreleri
Gayrimenkul sektöründe kullanılan amortisman süresi, sadece tüzel kişilerin kullandığı bir işlem kalemi değildir. Bireysel olarak yapılan gayrimenkul yatırımların amortismanın süreleri, şahıslar tarafından hesaplanabilir. Buna bağlı olarak gelir gider tablosundaki artan ya da azalan değerleri tespit edebilirler. Süre, yatırım yapılan gayrimenkul için harcanan ana sermayenin, kira ya da kullanım bedelleriyle ne kadar sürede tekrar kazanılacağı ile ilgili kullanılan matematiksel bir değerdir. Yatırım yapılan gayrimenkul değeri için, tüzel kişilerin ya da bireysel şahısların amortismanın süresi kalemini kullanması, orta veya uzun vadede karlılık durumunu kolayca analiz edebilir.
Amortisman Süresi Nasıl Hesaplanır?
Amortismanın süresinin hesaplanması, yapılan gayrimenkul yatırımının değeriyle doğrudan bağlantılıdır. Örneğin 300 bin TL’ye alınan evin 1500 TL’ye kiraya verildiğini düşünürsek, 300 bin / 1500 = 200 hesaplamasıyla, 200 ay da eve yatırılan ana sermayenin yeniden kazanılacağı saptanabilir. Tüzel kişiler sadece kiradan değil, artı değer sağlayabilmeleri için, yasal olarak kiraya verilen konutun yıpranma yapı, ev için yapılan tadilat ve yenileme masrafları, gider kalemlerine eklenerek, vergi indiriminden yararlanabilirler.
Amortisman süresi sadece konut için hesaplanmaz. Ekime ve üretime uygun tarlalara yatırım yapılarak, icara verilebilir. İcarda, farklı kişiler tarafından kullanılan tarlanın bütün gelir ve gider kalemleri o kişiye aittir. Tarla sahibi, yıllık ya da dönemlik olarak kira bedelini alır. Bununla ilgili amortismanın süresi, konut için yapılan hesaplamayla aynıdır.
